Σάββατο 14 Μαΐου 2011

Στην ελπίδα



Σε δύσκολες μέρες πέφτουν οι εξετάσεις σας. Πολλή βία, ρατσισμός, ανησυχία, απογοητεύσεις, αβεβαιότητα. Σε ξερό χώμα παλεύει η ελπίδα. Της ρίχνουμε σήμερα λίγο νεράκι, την ποτίζουμε, την ονειρευόμαστε να κρατάει θαλερή.

Μαζί με τις ευχές για ό,τι καλύτερο στο μάθημά μας, της αφιερώνουμε ένα ποίημα. Ένα ποίημα της Κικής Δημουλά, από την τελευταία της συλλογή "Τά εὔρετρα". Με τίτλο που τον έχουμε ανάγκη:


Στην ελπίδα ΙΙ

Σε τι άθλιες συνθήκες ζει

στριμωγμένη μέσα μας
σα να’ ναι αέρας χωρίς φτερά
σα να’ ναι φως
από τον ουρανό τιμωρημένο
στα σκοτεινά να πνέει

ανέχεται
να την ενοχοποιούν τα βάσανά μας
πως τ’ αμελεί

να την καταριούνται οι προδομένοι
λες κι είναι η μάνα του Ιούδα

τη ραπίζουν οι απώλειες
πως άλλα είχε υποσχεθεί

τα δέχεται όλα, ευγνώμων
αρκεί που μένουμε όλοι μαζί της

το απωθούμε
σα να μη συμβαίνει του φερόμαστε
κάπως ταπεινώνει να ελπίζεις

κι όμως
ενώ είναι πρωί
σα να νύχτωσε μοιάζει

όταν αντιληφθούμε ότι λείπει η ελπίδα
για λίγο δηλαδή κάνα δεκάλεπτο το πολύ

όσο για να ψωνίσει για μας από δίπλα
κάτι που έχει από παντού αλλού
εκλείψει.


Σας άρεσε;



ΥΓ1. Αν έχουμε τη δύναμη να αφαιρούμε τους αντιθετικούς συνδέσμους από τη σκέψη μας, μπορούμε να χαρούμε στη σκέψη ότι το Υπουργείο δίνει την ευκαιρία σε όλους τους μαθητές της θεωρητικής να περάσουν ένα σαββατοκύριακο παρέα με λογοτεχνικά κείμενα! Δεν είμαστε ευτυχείς;! :-)


ΥΓ2. Εννοείται πως μέχρι να θριαμβεύσετε στη λογοτεχνία και για ό,τι χρειαστείτε, εδώ είμαστε:-)

Τετάρτη 11 Μαΐου 2011

Καλή επιτυχία! Και "μαζεύτε αυτό το φως"

Αν έδινα φέτος εξετάσεις, πάνω από το άγχος, την κούραση, την αβεβαιότητα, πίσω κι απ’ τις αμφιβολίες μου θα έβαζα την προσπάθεια , τον αγώνα, το όνειρο – αν θα υπήρχε - που θα με είχε με κράτησει και θα με είχε φέρει μέχρι εδώ, χαρίζοντάς μου το ωραίο ταξίδι.
Θα κρατούσα αυτό που θα είχα μάθει σ’ όλη αυτή την πορεία. Την ευθύνη, τη συνάντηση με τη γνώση και με τον εαυτό μου, την κατάκτηση των τρόπων και των ρυθμών, τη φροντίδα τής ελπίδας –ξέρω πια, θέλει τακτικό κι επίμονο πότισμα- τη χαρά της πρωτοβουλίας.
Θα κατάφερνα να έβαζα στο περιθώριο το πλαίσιο αυτών των εξετάσεων. Τα ψεύτικα διλήμματα, ή τώρα ή ποτέ, το κοινωνικό «κύρος», τον αντίκτυπο, την απάτη, τη δόξα και τη ρετσινιά της «επιτυχίας» και της «αποτυχίας», το υστερικό νεοελληνικό στερεότυπο που οργανώνει αυτή την ξεκούρδιστη ορχήστρα.

Κι αν προτείνουν το σκοτάδι, δύναμη είναι να προσβλέπεις στο φως. Ακόμα και μέσα στην πιο αφέγγαρη νύχτα. Επίμονα και σταθερά. Όπως ακούραστα, με εμμονική αγωνιστικότητα, πρότεινε στα ποιήματα και στη ζωή του ο Γιάννης Ρίτσος. Στην εξορία ονειρευότανε τη Λευτεριά και την Ειρήνη, στον κατήφορο το ανέβασμα, στην παρακμή τη νίκη, στο άδικο το Δίκιο, στην αθλιότητα την ανάταση, στο θάνατο τη ζωή, στο σκοτάδι το φως.



Σταθερά προσανατολισμένη στο φως η ποίηση και η ζωή του, λίγο αν σκύψουμε να αντλήσουμε, θα πάμε πιο ήρεμοι στις εξετάσεις, έχοντας συμμαχήσει με τον εαυτό μας και το αύριο.

Λίγοι σκόρπιοι στίχοι, σχεδόν τυχαία διαλεγμένοι, απ’ την
Ανυπόταχτη πολιτεία (1952-1953)

«Μέσα στη συννεφιά του κόσμου ένα πράσινο φύλλο
κ’ένα άλλο
κ’ένα άλλο
χιλιάδες φύλλα σπαθίζουν τη σκιά
φέγγοντας τα όνειρα των πεινασμένων
ζητωκραυγάζοντας τη ζωή μπροστά στα κάγκελα»

«Η πολιτεία ανεβαίνει στο φως σαν υποβρύχιο.
Ο ήλιος λάμπει στους ώμους της.
Κανένας δεν πεθαίνει εδώ πέρα.
Τραγουδήστε την πολιτεία μας. Τραγουδήστε την.»

«Το φως είναι η πατρίδα μας. Δεν είσαι εσύ κι εγώ.
Είμαστε εμείς.
Εμείς κ’ η πολιτεία μας.
Εμείς κι ο κόσμος.»

«Ένα μεγάλο κομμάτι φως λυώνει έξω απ’ τη λύπη των ανθρώπων
όπως ένα κομμάτι πάγος αφημένο στην πόρτα του εργένη πούχει
πεθάνει.
Μαζεύτε αυτό το φως – Μαζεύτε το.»

« Α, πολιτεία, μπορείς ακόμα να πιστεύεις στα παιδιά σου.
Ένας σύντροφος έκλεισε τα μάτια του
να βεβαιώσει μέσα του το φως
μα μέσα του είταν πιότερο το φως
ξανάνοιξε τα μάτια – χαμογέλασε
κ’ ενώ τον σημαδεύαν δώδεκα ντουφέκια
αρπάχτηκε απ’ το πρώτο ανθισμένο κλαδί της λευτεριάς
μη σωριαστεί μέσα στην ευτυχία του ήλιου.
Μες στο χαμόγελό του λάμπει η πολιτεία μας
- δική μας πολιτεία, πολιτεία του κόσμου».

«Κοίτα.
Μόλις στρίψεις τη γωνιά βγαίνεις στον ουρανό. Γιατί αργούμε;»

«…φτιάχνοντας σκάλες με τα δεκανίκια των αναπήρων
για ένα πολύ ψηλό σπίτι
για ένα πολύ ψηλό βουνό
για έναν πολύ ψηλό ουρανό
να φτάσεις το πόμολο του ήλιου
και ν’ ανοίξεις την πόρτα στον κόσμο»

Καλή επιτυχία σε όλους !


(οι φωτογραφίες από τις ζωγραφισμένες πέτρες του Γιάνη Ρίτσου)

Τρίτη 3 Μαΐου 2011

Que t' acaronin els estels/ T' αστέρια να σε ζεσταίνουν

Φτάνουμε στο τέλος της χρονιάς. Τις τελευταίες οδηγίες τις λέμε στην τάξη, με όσους βλεπόμαστε.
Το ιστολόγιό μας θέλει να βγει από τη σφαίρα του άγχους και της παραφιλολογίσς των εξετάσεων. Επιμένει να βλέπει τα πράγματα απλά: Διαβάζουμε χωρίς υστερία όλο το χρόνο και στο τέλος πάμε και γράφουμε αυτά που ξέρουμε. Τόσο απλά.
Και στη λογική αυτή από τώρα «βγαίνει απ’ το θέμα», μένοντας πάντως πιστό στη λογοτεχνία, την ποίηση, την τέχνη.
Ένα τραγούδι του αγαπημένου Lluis Llach, του καταλανού ποιητή, συνθέτη και τραγουδιστή που ακούσαμε μέσα στη χρονιά να ερμηνεύει τόσο αισθαντικά την Ιθάκη του Καβάφη στη γλώσσα του.



I avui que et puc fer una cançó recordo quan vas arribar

amb el misteri dels senzills, els ulls inquiets, el cos altiu;

i amb la rialla dels teus dits vares omplir els meus acords

amb cada nota del teu nom, Laura.


M’ és tan difícil recordar quants escenaris han sentit

la nostra angoixa per l’avui,la nostra joia pel demà...

A casa enmig de tants companys, o a un trist exili mar enllà,

mai no ha mancat el teu alè, Laura.


I si l’atzar et porta lluny, que els déus et guardin el camí,

que t’acompanyin els ocells, que t’acaronin els estels;

i en un racó d’aquesta veu, mentre la pugui fer sentir,

hi haurà amagat sempre el teu so, Laura.








Αφού μπορώ να σου γράψω ένα τραγούδι
σε θυμάμαι να φτάνεις
με το μυστήριο των απλών πραγμάτων,
τα μάτια ανήσυχα, το σώμα περήφανο.
Με των δαχτύλων το χαμόγελο
γέμισες τ’ ακκόρντα μου
με κάθε νότα απ’ τ’ όνομά σου, Λάουρα.

Και μου ’ναι δύσκολο να θυμηθώ
πόσα τοπία έζησαν
την αγωνία μας για το σήμερα
τη χαρά μας για το αύριο…
Στο σπίτι, ανάμεσα σε τόσους συντρόφους,
ή σε μια εξορία βουτηγμένη στη θλίψη, πέρα από τις θάλασσες
ποτέ δε μου ’λειψε η ανάσα σου, Λάουρα

Κι αν η τύχη σε πήγε μακριά
οι θεοί να φυλάνε το δρόμο σου,
τα πουλιά να σε συνοδεύουν,
τ’ αστέρια να σε ζεσταίνουν.
Και σε μια γωνιά αυτής της φωνής,
όσο θα μπορώ να την κάνω ν’ ακούγεται,
πάντα θα είναι κρυμμένος ο ήχος σου, Λάουρα.


καλά σας διαβάσματα